Zegarki nagrodowe z niemiecka zwane „Geschenktaschenuhr”, był to rodzaj specjalnej nagrody przyznawanej w uznaniu zasług tudzież upamiętnienia ważnych wydarzeń. Miało to miejsce zarówno na polu cywilnym jak też wojskowym i były przyznawane przez różne organizację, zakłady, instytucję, władze czy też z nadania samego Kaisera. Zresztą nie tylko w Cesarstwie Niemieckim taka forma nagród była popularna, lecz również w całym ówczesnym cywilizowanym świecie. Jednym z głównych powodów tego że zegarki przeznaczano na nagrody, było to że przez szereg lat posiadanie jego było wyznacznikiem statusu społecznego i luksusu.
Zegarki nagrodowe z niemiecka zwane „Geschenktaschenuhr”, był to rodzaj specjalnej nagrody przyznawanej w uznaniu zasług tudzież upamiętnienia ważnych wydarzeń. Miało to miejsce zarówno na polu cywilnym jak też wojskowym i były przyznawane przez różne organizację, zakłady, instytucję, władze czy też z nadania samego Kaisera. Zresztą nie tylko w Cesarstwie Niemieckim taka forma nagród była popularna, lecz również w całym ówczesnym cywilizowanym świecie. Jednym z głównych powodów tego że zegarki przeznaczano na nagrody, było to że przez szereg lat posiadanie jego było wyznacznikiem statusu społecznego i luksusu.
Zegarki nagrodowe z niemiecka zwane „Geschenktaschenuhr”, był to rodzaj specjalnej nagrody przyznawanej w uznaniu zasług tudzież upamiętnienia ważnych wydarzeń. Miało to miejsce zarówno na polu cywilnym jak też wojskowym i były przyznawane przez różne organizację, zakłady, instytucję, władze czy też z nadania samego Kaisera. Zresztą nie tylko w Cesarstwie Niemieckim taka forma nagród była popularna, lecz również w całym ówczesnym cywilizowanym świecie. Jednym z głównych powodów tego że zegarki przeznaczano na nagrody, było to że przez szereg lat posiadanie jego było wyznacznikiem statusu społecznego i luksusu.
Nie wręczano jednak bynajmniej zegarka sauté (samego). Zazwyczaj zegarek dodatkowo umieszczony był w ozdobnym etui (pudełku), którego wnętrze było wymoszczone delikatną tkaniną, aby cenny przedmiot nie uległ zniszczeniu. A przynajmniej wtedy, gdy go się ze sobą nie noszono akurat. Samo pudełko także niejednokrotnie mogło być bogato zdobione lub wykonane ze szlachetnych metali lub wysadzane kamieniami szlachetnymi. Zależało to również dla kogo miała być przeznaczona ta nagroda. Oczywistym jest że szeregowy pracownik, nie otrzymałby takiego ozdobnego pudełka jak chociażby dyrektor czy też generał.
Ponadto wręczanie samego zegarka, też byłoby być nieco kłopotliwe. Z tej racji że trzeba pamiętać o tym, że miały one przy sobie często dołączony również łańcuszek (czyli tzw. dewizka) na którym go noszono. A ponieważ sam łańcuszek także mógł być bardzo galanteryjny i ozdobny różnymi dodatkowymi przywieszkami i plakietkami. Logicznym jest zatem wręczenie nagrody w tej formie już zapakowanej w pudełku.
A już całkiem wtedy do kompletu zegarek+łańcuszek+eti brakuje nam tylko oczywiście stosownego dokumentu nadania takowej nagrody na ozdobnej papeterii. Dokument który również był często wręczany przy tej okazji, aby oficjalnie udokumentować uroczystość. Sam w sobie już jest dość ciekawym artefaktem historycznym i kolekcjonerskim.
Dwa zegarki
Oba przedstawione tutaj zegarki są znanej szwajcarskiej marki producenta LONGINES. Średnica obu zegarków bez kominka według opisów ma wynosić 50 mm w obydwu przypadkach. Przy jednym z nich dodatkowo podawana jest jego waga 97 gramów.
W pierwszym z modeli pole tarczy zegarka (cyferblatu) jest białe, emaliowane. Czarny indeks podany w zapisie cyfr arabskich. Wskazówki godzinowe złocone o prostej konstrukcji zakończone obłymi grotami. Osobne pole sekundnika umieszczone na godzinie „6”, z oznaczeniem liczbowym co 10 sekund.
Na górze wewnętrznego pola cyferblatu podana nazwa marki zegarka zapisana z dużej litery (reszta małymi). Krój użytego pisma naśladujący odręczne pismo, litery połączone ze sobą.
Koperta zegarka wykonana jest ze srebra próby 800, potwierdzonej stosownymi znakami probierczymi umieszczonymi na wewnętrznym dekielku od wewnątrz (półksiężyc, korona i znak probierczy „800”). Obwoluta rantu (obwódka rantu) koperty naokoło jest prawdopodobnie pozłacana czerwonym złotem.
Na zewnętrznej pokrywie koperty, na zewnętrz zdobienie w postaci koronowanej stylizowanej litery „W” w ozdobnej formie i grawerunku. Co ciekawe jest to korona Cesarstwa Niemieckiego a nie Królestwa Prus, w kontekście tego że fabryka karabinów w Gdańsku była królewską a nie cesarską.
Na wewnętrznej pokrywce zamykającej mechanizm zegarka umieszczona wstawiona portretowana z profilu głowa cesarza Wilhelma II pod wygrawerowaną koroną cesarską. Całość otacza wieniec z liści dębu po jednej stronie, a pod drugiej z liśćmi wawrzynu.
W drugim egzemplarzu zegarka pole tarczy zegarka jest również białe i emaliowane. Czarny indeks podany w zapisie cyfr rzymskich z dodatkowym indeksem minutowym zapisanym cyframi arabskimi (z gradientem co 5 minut). Wskazówki złocone ozdobne i filigranowe u podstawy, zakończone ostrymi grotami. Osobne pole sekundnika umieszczone na godzinie „6”, z oznaczeniem liczbowym co 10 sekund.
Na górze wewnętrznego pola cyferblatu podana nazwa marki zegarka zapisana z dużymi literami.
Koperta zegarka podobnie jak poprzednio ze srebra próby 800. Dodatkowo jest podany również numer seryjny mechanizmu „1447785”.
Zdobienia na dekielkach z literą „W” i głową cesarza podobne jak w poprzednim opisywanym modelu zegarka.
Co wyróżnia akurat te zegarki z szeregu tysięcy innych im podobnych?
Otóż posiadają one personalizowane dedykację dla pracowników fabryki karabinów w Gdańsku. Którzy otrzymali je w nagrodę za swoją długoletnią pracę w tychże zakładach.
Poniżej zapis tych inskrypcji, które były umieszczane po wewnętrznej stronie dekielka zamykającego zegarek:
„OTTO HEGNER Für gute Leistungen und bewährte treue Gesinnung während einer 42 jährigen Dienstzeit bei der Königlichen Gewehrfabrik Danzig“
„Gustav Schröder Für gute Leistungen und bewährte gute Gesinnung während einer 37 jährigen Dienstzeit als Arbeiter bei der Königlichen Gewehrfabrik Danzig„
Tłum.
„OTTO HEGNER Za dobre wyniki i sprawdzoną lojalność w ciągu 42 lat służby w Królewskiej Fabryce Karabinów w Gdańsku”
„Gustav Schröder Za dobre wyniki i potwierdzoną dobrą dyspozycję podczas 37 lat służby na stanowisku pracownika Królewskiej Fabryki Karabinów w Gdańsku”
Co bardzo ciekawe w przypadku G. Schrödera udało się natrafić na notatkę prasowa z roku 1911 gdzie jest prawdopodobnie adnotacja o wręczeniu tej nagrody w dniu 16 sierpnia tegoż samego roku:„Dem Arbeiter Gustav Schröder von der königlichen Gewehrfabrik wurde für treu geleistete 43 jährige Dienstzeit das Allgemeine Ehrenzeichen verliehen. Die Aushändigung erfolgte gestern durch die Vorgesetzten des Dekorierten.”
Die Presse 1911, nr192
Zapewne gdzieś w zbiorach muzealnych, kolekcjach lub w posiadaniu prywatnym jako pamiątki rodzinne znajduje się więcej tego rodzaju pamiątek pochodzących z gdańskiej fabryki broni.
Akurat te egzemplarze udało się odnaleźć i zidentyfikować dzięki temu, że pojawiły się kilka lat temu w sprzedaży w domu aukcyjnym Hermann Historica – Internationales Auktionshaus.
Być może dzięki temu artykułowi, uda się w ten sposób dotrzeć do innych podobnych im artefaktów powiązanych z działalnością Kgl. Pr. Gewehrfabrik Danzig (Królewsko Pruskiej Fabryki Karabinów w Gdańsku).
Zegarek nagrodowy marki LONGINES dla Otto Hebnera. Fot. Hermann Historica
Zegarek nagrodowy marki LONGINES dla Gustava Schrödera. Fot. Hermann Historica
Szczegóły dedykacji dla Gustava Schrödera na wewnętrznej stronie dekielka zegarka: „Gustav Schröder Für gute Leistungen und bewährte gute Gesinnung während einer 37 jährigen Dienstzeit als Arbeiter bei der Königlichen Gewehrfabrik Danzig„.
Badacz historii broni i amunicji strzeleckiej. Autor wielu artykułów i publikacji na ten temat. Działający również w przestrzeni historycznej Gdańska z upodobaniem na historię fabryki broni w Gdańsku.